Żałoba jest naturalnym procesem radzenia sobie ze stratą bliskiej osoby. Mimo że przeżywany smutek, żal i ból po stracie nie jesteśmy w stanie przywrócić życia zmarłym, to jednak żałoba jest bardzo ważnym elementem naturalnego procesu leczenia psychicznej traumy po stracie, w dłuższej perspektywie pozwalając na powrót do normalnego życia.
Każda osoba przeżywa żałobę na swój własny sposób. Niektórym pogodzenie się ze stratą może zająć więcej innym mniej czasu, różnić się może też postrzegana siła psychicznego bólu, oraz zewnętrzny sposób radzenia sobie z nim. W związku z tym nie jest łatwo określić, kiedy mamy do czynienia z normalnym procesem żałoby, a kiedy przechodzi ten proces w bardziej długotrwałą patologiczną formę. Z jednej strony, przykładowo płacz oraz rozmowa o stracie są zazwyczaj zdrowym sposobem radzenia sobie z traumą żałoby. Z drugiej strony nie są to jedyne sposoby konstruktywnego przeżywania straty, a jeśli są wymuszane (np. oczekiwaniami otoczenia) lub nadmierne, mogą mieć negatywne konsekwencje. Dla odmiany dla niektórych osób naturalnym sposobem radzenia sobie ze stresem straty są nietypowe reakcje, jak np. śmiech czy też świętowanie śmierci zmarłej osoby; i mogą być jak najbardziej odpowiednie i konstruktywne, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydają się dysfunkcjonalne.
Według psychologa Georga Bonanno można wyróżnić 4 ogólne kierunki, czy też ?trajektorie? jakie może przybrać żałoba lub trauma:
Odporność ? zdolność dorosłych osób, znajdujących się ogólnie w normalnych warunkach, które jednak przeżyły wysoce traumatyczne wydarzenie (jak strata bliskiej osoby) do utrzymywania stosunkowo stabilnego zdrowego funkcjonowania na poziomie fizycznym i psychicznym. Zdolność do przeżywania konstruktywnych doświadczeń i pozytywnych emocji.
Zdrowienie ? występuje, gdy normalne zdrowe funkcjonowanie psychiczne jest w wyniku traumy przerwane na czas kilku lub więcej miesięcy stanami, które można określić jako patologiczne (np. o charakterze depresyjnym lub PTSD).
Chroniczna dysfunkcja ? Wydłużona niezdolność do normalnego funkcjonowania, zazwyczaj trwająca kilka lat lub więcej.
Opóźniona żałoba lub trauma ? gdy początkowo obserwuje się zdrowe dostosowanie do traumatycznej sytuacji, które z czasem zaczyna się pogarszać i łączyć z negatywnymi symptomami psychologicznymi.
Patologiczna przewlekła żałoba nie jest tym samym co zwykłe poczucie straty po śmierci bliskiej osoby. Charakteryzuje się wydłużonym czasem oraz mentalnymi i fizycznymi ograniczeniami normalnego funkcjonowania. Uczucie straty staje się całkowicie przytłaczające i nie ustępuję wraz z upływem czasu. Do symptomów przewlekłej żałoby należą:
- ekstremalne skoncentrowanie na stracie oraz pamiątkach po zmarłej osobie,
- intensywna tęsknota za osobą zmarłą,
- niemożliwość zaakceptowania śmierci,
- odrętwienie i poczucie oderwania od życia,
- niezdolność do cieszenia się życiem,
- depresja, lub głęboki smutek,
- problemy z normalnym codziennym funkcjonowaniem,
- wycofywanie się z interakcji społecznych,
- poczucie bezsensu i braku celu w życiu.
W przypadku straty bliskiej osoby konsultacja z kompetentnym psychologiem jest zawsze dobrym pomysłem w celu bardziej konstruktywnego przejścia przez ten trudny okres, a może okazać się konieczna w przypadku gdy pojawia się podejrzenia patologicznego przebiegu procesu żałoby.
W tym miejscu odnajdziesz specjalistów którzy w szczególności są zaangażowani w to zagadnienie. Przebyli dodatkowe szkolenia, praktyki czy też po prostu naukowo interesją się tym tematem.Dodaj swój gabinet do bazy
Katarzyna Sztuka-Krzak – psycholog, psychoterapeuta
Jestem psychologiem, psychoterapeutą. Ukończyłam Psychologię Kliniczną na Uniwersytecie SWPS. Jestem...
Zobacz więcejPaulina Rozmarynowska – psycholog, psychoterapeuta
Psychoterapeutka, certyfikowana specjalistka psychoterapii uzależnień „ Nie da się zmienić...
Zobacz więcejAnna Laskowska – psycholog, psychoterapeuta
Jestem psychoterapeutą i pedagogiem. Pracuję z dziećmi w Centrum Psychoterapii „Adiuta” oraz w Przedszkolu...
Zobacz więcejAnna Teodorowicz – psycholog, psychoterapeuta
Jestem psychologiem i psychoterapeutą w trakcie całościowego szkolenia psychoterapeutycznego w Instytucie Analizy...
Zobacz więcejMagdalena Borowska – psycholog, psychoterapeuta
Jestem psychologiem, psychoterapeutą, pedagogiem oraz trenerem. Ukończyłam 5 letnie całościowe szkolenie...
Zobacz więcejAgnieszka Guzowska – psycholog, psychoterapeuta
Jeśli borykasz się ze smutkiem, depresją, niestabilnym nastrojem, trudno...
Zobacz więcej